بهطوریکه در 27 سپتامبر 2008 سطح خورشید کاملاخالی از لکه بود و در 200 روز سال نیز هیچ لکه قابل مشاهده ای نداشت. برای یافتن سالی با خورشیدی بیلکهتر، باید به سال 1954 بازگردیم، سه سال قبل از پرتاب اسپوتنیک، وقتی که خورشید برای 241 روز هیچ لکهای نداشت.
دیوید هاتاوی David Hathaway ، خورشید- فیزیکدان مرکز پروازهای فضایی مارشال ناسا در اینباره میگوید: "مینیمم (کمینه) لکههای خورشیدی -از لحاظ تعداد- دوره های 50 ساله را طی میکند؛ ما در حال تجربه عمیقترین کمینه این چرخه خورشیدی هستیم."
خورشید در یک روز بیلکه این گونه است:
این عکس که در روز 27 سپتامبر 2008 توسط رصدخانه سوهو (SOHO) گرفته شده است، صفحه خورشیدی را کاملا خالی از لکه نشان میدهد. برای مقایسه، این تصویر سوهو را که 7 سال قبل و در 27 سپتامبر 2001 گرفته شده ببینید. در این تصویر سطح خورشید توسط لکههای عظیمی که با شرارههای خورشیدی همراه شدهاند، آبله گون شده است. این تفاوت، از دوره 11 ساله فعالیتهای خورشیدی سرچشمه میگیرد. در سال 2001 که با لکهها، شرارهها و طوفانهای مغناطیسی بسیار زیادی همراه بود، این چرخه در بیشینه خود قرار داشت.
سال 2008 در اکسترمم مخالف چرخه است، نقطه مینیمم(کمینه)، که زمانی آرام بر روی خورشید سپری می شود. و این دوره فوق العاده آرام است. اگر فعالیت ناچیز خورشید همین طور ادامه یابد، سال 2008 میتواند تا انتهای ماه دسامبر به رکورد 290 روز بدون لکه برسد و این سال را در دورههای بیلکه ای خورشید به سالی تبدیل کند که هر قرن یکبار تکرار میشود. هاتاوی با احتیاط خاطر نشان کرد که احتمال دارد این امر هیجان انگیز تر ازآن باشد که به نطر میآید: " وقتی که کمینه سال 2008، عمیقترین کمینه چرخه را در عصر فضا داراست، عادی است که با طولانیترین و عمیقترین کمینههای اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 مقایسه شود. کمینههای قبلی به طور معمول به 200 تا 300 روز بدون لکه نیز میرسیدند.
*نمودار نشان دهنده بیلکهترین سالهای نیم قرن اخیر. نمودار عمودی تعداد روزهای بدون لکه هر سال است. قسمت مربوط به سال 2008 که روز 27 سپتامبر به روز شده است، هنوز در حال افزایش است.
برخی از خورشید-فیزیکدانان از این آرامش استقبال کرده اند.
دین پسنلDean Pesnell) ) از مرکز پروازهای فضایی گُدارد Goddard Space Flight Center)) میگوید: " این پدیده به ما این شانس را میدهد که خورشید را بدون پیچیدگیهای لکههای خورشیدی مطالعه کنیم. حالا ما بهترین ابزار را در طول تاریخ برای نگاه کردن به خورشید داریم. هم اکنون تمام ناوگان فضاپیماها از جمله سوهو SOHO ، هایناد Hinode، اِیس ACE، استریو STEREO و ... به مطالعه بر روی فیزیک خورشید اختصاص یافتهاند. حال، ما در شُرف یادگیری مطالبی جدید درباره خورشید هستیم."
برای مثال، او لرزه شناسی خورشید را پیشنهاد داد: " با مطالعه سطح لرزان خورشید، خورشید-لرزه نگاران می توانند بر روی نقاط درونی ستاره تحقیق کنند، همانطور که زمین شناسان از زمین لرزهها، برای مطالعه قسمتهای داخلی زمین استفاده میکنند. با حذف لکههای خورشیدی، ما دیدی بهتر درباره بادهای زیر سطحی خورشید و دینامیک مغناطیسی آن به دست می آوریم." وی اضافه کرد: " مسئله پرتو افکنی خورشید هم در میان است. محققان هم اکنون تاریکترین خورشید ثبت شده را میبینند. اگرچه تغییرات کم است، فقط در حد کسری از درصد، ولی بسیار مهم میباشد. اگر خورشید به کم نورتر شدن ادامه دهد، ایجاد مسائلی در رابطه با آثار آن بر روی آب و هوا، میتواند طبیعی باشد.
آقای پسنل، دانشمند مسئول پروژه رصدخانه دینامیک خورشید (SDO) است؛ فضاپیمایی جدید که برای مطالعه بر روی پرتو افکنی خورشید و موجهای لرزهای آن، مجهز شده است. او میگوید : "ساختن SDO به پایان رسیده است و آزمونهای لرزهای و حرارتسنجی پیش از پرتاب را پشت سر گذاشته است.ما برای پرتاب آماده هستیم؛ این کمینه خورشیدی هم بهترین وقت برای انجام کار است! "
همزمان با خالی شدن سطح خورشید از لکهها، چرخههای 50 ساله ای نیز در رابطه با کاهش فشار بادهای خورشیدی ثبت شده است که از اکتشافات اخیر فضاپیمای اولیسس است. کاهش فشار از چند سال پیش از رسیدن خورشید به این کمینه خود آغاز شده است، و واضح نیست چگونه این دو پدیده با همدیگر ارتباط دارند ( اگر داشته باشند). این هم یک راز دیگر برای SDO و دیگران است.
انجمن نجوم آماتوری ایران